Człowiek wyruszył na spotkanie innych światów, innych cywilizacji, nie poznawszy do końca własnych zakamarków, ślepych dróg, studni, zabarykadowanych, ciemnych drzwi.
„Człowiek wyruszył na spotkanie innych światów, innych cywilizacji, nie poznawszy do końca własnych zakamarków, ślepych dróg, studni, zabarykadowanych, ciemnych drzwi.”
[Stanisław Lem], Solaris
Z pewnością część osób ciekawi lub czasem nawet niepokoi znaczenie tego, co im się przyśniło. Obrazy, zdarzenia i elementy marzeń sennych mogą wydawać się wielu z nas naprawdę intrygujące. Chcąc zinterpretować i poznać symbolikę swoich snów, zazwyczaj sięgamy po pseudonaukowe źródła, takie jak senniki, mające podobny charakter do horoskopów. W Internecie pojawia się sporo stron, które po wpisaniu w wyszukiwarkę danej frazy, opisu danego obrazu, zdarzenia lub elementu snu, dają odpowiedź na to, co może to dla nas oznaczać. Przykładowo, we śnie pojawia się czysta woda, która według senników ma oznaczać spokój, harmonię i to, że kierujemy się we właściwym kierunku w swoim życiu lub że jesteśmy albo będziemy szczęśliwi i możemy być spokojni o swoje dalsze losy. Lub na przykład spotykamy we śnie czarnego kota, który według takich źródeł zwiastuje nieszczęście lub symbolizuje coś tajemniczego, niedostępnego. Niektórzy mogą w to faktycznie wierzyć, inni uznają to za coś trywialnego, śmiesznego i nie wartego uwagi (Mazgaj, b.d.). Należy jednak zaznaczyć, że analiza marzeń sennych może mieć faktyczne zastosowanie w psychoanalizie i podczas psychoterapii, co znaczy, że można je objaśnić na podstawie właściwych źródeł naukowych (Fornal-Pawłowska, b.d.).
Wiadomo, że sen odgrywa niesamowicie ważną rolę w życiu człowieka i każdej innej istoty żywej. Sny, czy też marzenia senne są zazwyczaj nieodłącznym jego elementem. Tematyka snu samego w sobie, z perspektywy fizjologiczno-neurologicznej, została opisana w jednym z wcześniejszych wpisów na tej stronie, do którego lektury serdecznie zapraszamy. Bardziej fizjologiczne znaczenie snów nie jest na razie jednoznacznie ustalone. Tłumaczy się je na różne sposoby. Można przypisać snom rolę ćwiczenia pamięci, dodatkowego przetwarzania i przyswajania ważnych informacji oraz doświadczeń, zachowań w wyobraźni. Niektórzy naukowcy uznają, że marzenia senne to jedynie efekt uboczny tego, jakie struktury mózgu są zaangażowane podczas fazy REM, czyli te, odpowiadające za przetwarzanie bodźców wzrokowych i emocjonalnych. Dlatego tłumaczy się, że sny przyjmują formę treści o wartości emocjonalnej (Iwanicki, 1972; Fornal-Pawłowska, b.d.).
W szkołach psychoterapii wywodzących się z założeń psychoanalizy, sny stanowią swoistą kopalnię wiedzy o nieświadomych procesach toczących się w psychice człowieka. Według Zygmunta Freuda, twórcy teorii snów, stanowią one odzwierciedlenie ukrytych elementów świadomości człowieka. Określił on analizowanie snów jako „królewską drogę do nieświadomości” (Huńczak, b.d.).
Analiza snów mająca miejsce w procesie psychoterapii ma jednak zupełnie inny charakter niż popularne senniki. Psychoterapeuta przygląda się elementom zawartym w snach pacjenta z perspektywy indywidualnej, patrząc na całościowy obraz historii i doświadczeń pacjenta, które dotychczas poznał. Z kolei senniki próbują przedstawić interpretację danych części snu w wersji uniwersalnej, skierowanej do wszystkich ich czytelników. Trudno określić na ile wyjaśnienia snów zamieszczone w sennikach będą adekwatne dla danej osoby i jej myśli, doświadczeń. Każdy sen jest w całości wytworem umysłu konkretnego człowieka. A każdy z nas ma swoją unikalną historię, niepowtarzalny sposób postrzegania świata zewnętrznego i siebie, więc bez znajomości kontekstu, czyli jego historii i przemyśleń, trudno określić co oznaczają dane sny (Mazgaj, b.d.; Fornal-Pawłowska, b.d.). Najczęściej w snach za pomocą mniej lub bardziej oczywistych symboli reprezentowane są nasze pragnienia, potrzeby lub też lęki i konflikty. Dzięki zaciekawieniu się treścią snów, z pomocą psychoterapeuty można poznać lepiej samego siebie, dostrzec rzeczy, których nie widzimy na co dzień. Poprzez próbę uporządkowania aktualnych przeżyć, w kontekście tych z przeszłości mamy szansę skuteczniej poradzić sobie ze swoimi obecnymi problemami emocjonalnymi oraz pełniej zrozumieć siebie (Huńczak, b.d.; Warchala, 2014).
ŹRÓDŁA:
Fornal-Pawłowska, M. (b.d.). Marzenia senne. GoodSleeper.
https://goodsleeper.pl/marzenia-senne/
Huńczak, M. (b.d.). O czym mówią Twoje sny? Czy sny to Ty? Malwina Huńczak.
Iwanicki, Z. (1972). Sen, marzenia senne i czuwanie. Studia Philosophiae Christianae, 8(2), 217–225.
https://bazhum.muzhp.pl/media/files/Studia_Philosophiae_Christianae/Studia_Philosophiae_Christianae-r1972-t8-n2/Studia_Philosophiae_Christianae-r1972-t8-n2-s217-225/Studia_Philosophiae_Christianae-r1972-t8-n2-s217-225.pdf
Lem, S. (1961). Solaris. Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej.
Mazgaj, O. (b.d.). Znaczenie marzeń sennych dla procesu psychoterapii. Centrum Dobrej Terapii.
Warchala, M. (2014). Człowiek, istota fantazjująca. Roczniki Kulturoznawcze, 5, 123–140.
https://rcin.org.pl/Content/52752/PDF/WA248_68639_P-I-2524_warchala-czlowiek.pdf
